Giresun-BHA
12-13 Nisan 2025 tarihlerinde yaşanan zirai don felaketinin ardından Türkiye genelinde başta fındık olmak üzere pek çok tarımsal üründe ciddi rekolte kayıpları meydana geldi.
Afetin etkilerini yerinde incelemek amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) bünyesinde kurulan Zirai Don Hasar Tespit Komisyonu, Giresun ve Ordu illerinde yaptıkları saha çalışması sonrası, 28 Haziran 2025 tarihinde Ordu’da önemli bir değerlendirme toplantısı gerçekleştirdi.
Toplantıya katılan ve sektörü temsilen değerlendirmelerini komisyona sunan Fındık Konseyi Başkanı Cem Şenocak, üreticilerin yaşadığı kayıpları detaylarıyla aktardı.
Yüzde 50’nin Üzerinde Zarar Var
Cem Şenocak, dünyanın ve Türkiye’nin en büyük fındık üretim merkezi olan Doğu Karadeniz bölgesi Giresun ve Ordu’da, 0 ile 1.300 metre rakım aralığında üretim yapılan bölgelerin genelinde don nedeniyle yüzde 50’nin üzerinde zarar oluştuğunu belirtti. Bu durumun, 2025 sezonunda fındık fiyatlarında yükseliş beklentisini artırdığını ifade etti.
Küçük Ölçekli Üreticilere Destek Şart
Özellikle 300-500 metre rakım ve üzerindeki alanlarda, miras yoluyla bölünmüş arazilerde üretim yapan küçük ölçekli çiftçilerin don olayından neredeyse tamamen etkilendiğini vurgulayan Cem Şenocak, bu üreticilere yönelik kredi destekleri ve borç ertelemesi gibi finansal önlemler alınması gerektiğini dile getirdi.
Alan Bazlı Gelir Desteği Revize Edilmeli
Cem Şenocak, üreticinin tekrar üretime yönelmesi için, 2009’da başlatılan Alan Bazlı Gelir Desteği uygulamasının yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirterek, eğimi yüzde 6’nın üzerinde olan araziler için bu desteğin ilk çıktığı haliyle 100 dolar seviyesine yükseltilmesinin önemine dikkat çekti. Ayrıca dondan zarar gören üreticilerin farklı kalemlerde de desteklenmesi gerektiğini ifade etti.
İhracat Beklentisi: 3 Milyar Dolar
2024 fındık ihracat sezonunda Türkiye’nin 330 bin ton iç fındık hedefinin 315 bin ton olarak revize edildiğini açıklayan Cem Şenocak, bu miktarın kabuklu karşılığının yaklaşık 600-630 bin ton olduğunu belirtti. 2025 Ağustos sonuna kadar 3 milyar dolar ihracat geliri hedeflendiğini söyleyen Şenocak, zirai don nedeniyle miktarda düşüş riski bulunsa da, yüksek fiyatlar nedeniyle gelirin bu seviyenin altına düşmeyeceğini, hatta aşılabileceğini vurguladı.
Rekolte Tahmini İçin Erken
2025 mahsulüne ilişkin rekolte tahminlerine de değinen Cem Şenocak, “Muhtelif söylemler var ancak ürün çuvala girmeden net bir ifade kullanmak mümkün değil” dedi.
