ANKARA-BHA
Murat Anar inceleme yazısında şu ifadelere dikkat çeki:
"Aygün Aliyeva’nın organizatörlüğünde “Türk Dünyası Ticareti” 10-12 Haziran 2025 tarihleri arasında üç günlük bir süreyle “Azerbaycan-Bakü’de buluştu. Fuar Bakü Expo’da yapıldı. Fuara Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Macaristan, Pakistan ve Çin katıldı. Tarımdan, inşaata, organik ürünlerden, mobilyaya, otomobil yedek parçasına, doğal sağlık ürünlerine kadar yüzden fazla firma 20’den farklı sektörle fuarda yer aldı.
Fuarın Parlayan Yıldızı
Kurduğu stantlarda, pazarlama ve gôrsellikle tartışmasız fuarın en dikkat çeken ülkesi Özbekistan’dı. Altından, tekstile, ayakkabıya, otomobile kadar bir çok sektörde Özbekistan organizasyona damga vurdu. Cumhurbaşkanı yardımcısı düzeyinde fuara katıldılar. Yaptıkları işler de kaliteli. Anlaşılan Türk Dünyası ticaretinde, zamanla Ôzbekistan daha da değerine değer katacak.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Şov!
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin standları Sayın Aliyeva’nın müthiş zekası ile Macaristan’ın standartları ile yan yanaydı. Macaristan istese de istemese de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile muhatap olmak zorunda bu sayede kaldı. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Başbakanı, Başbakan Yardımcı Turizm Kültür Gençlik ve Çevre Bakanı, Ekonomi Bakanı fuardaydı. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti; milyon dolarlar harcasa, kendini Türk Devletlerine bu derece belki de tanıtamaz, kabul ettiremezdi. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, yüksek düzeyde siyasilerin katılımıyla, stantlardaki bayrağıyla “Biz Türk Devletlerinin ayrılmaz parçasıyız, biz Türk Dünyasında varız, sonsuza kadar da var olacağız, bizi bugün olmazsa yarın mutlaka tanıyacaksınız, çünkü biz siziz, siz biz” mesajını hem Türk Dünyasına hem tüm dünyaya haykırdı. Türk Ticaret Fuarı’ndaki Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin net duruşu Türk Dünyası adına çok önemliydi. Fuarın düzenleyicisi Aygün Aliyeva’nın ” Bir sonraki fuarımız Özbekistan’da ondan sonraki fuarımız da Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde olacak.” açıklaması da başta Azerbaycan olmak üzere kardaş Türk Devletlerinin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetini en kısa sürede tanıyacağı inancımı perçinledi.
Gönül İsterdi...
II. Türk Ticaret Fuarı’nda aylarca süren bir emek, Türk Dünyasının ticari kapasitesini arttırmak için bir vizyon var. Bu vizyonun; kültür, sanat, sinema, eğitim, edebiyat, dil …yönünden “Turan”ı sağlamak istiyorsak, Türk Dünyası ekonomisinin güçlü olması gerektiği misyonu var. Özbekistan ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin gördüğü gerçeği diğer Türk Devletleri daha az görmüş. Özellikle Türkiye’den bu fuarda Türk Dünyasının beyni olmasını bekler miydim beklerdim. Azerbaycan’ın sektörel anlamda bu fırsatı değerlendirip kendini çok daha iyi tanıtmasını bekler miydim beklerdim. İster istemez soruyor insan nerdesin Türk Devletleri Teşkilatı, Nerdesin Türk Yatırım Fonu. Türkiye başta olmak üzere TDT’ye üye ülkeler, 1.9 triliyon dolarlık ticaret hacminin neden 43 milyon dolarlarda kaldığını sorgulamak zorunda. Türk Ticaret Fuarı incelenmeli büyük fedakarlıklarla yapılan bu fuarın Türk Dünyasına kattıkları göz ardı edilmemelidir. Aksi taktirde Türk Devletleri ekonomik yönden gelişmediği sürece, bir olup ticaret kapasitelerini arttırmadıkları sürece, bir birlerinin imkanlarından yararlanmadığı sürece, ne yaparsak yapalım “Türk Birliği” fikri romantizmden öte geçmez. Son 10 yıldır, geç kalınmış güzel adımlar atılıyor başarılı sonuçlar alınıyor Türk Birliği adına eyvallah ama bir daha vurguluyorum; 1.9 trilyon dolarlık ticaret hacmi nerdeeee… 43 milyon dolarcık!!! ticaret hacmi nerde? Eğer Türk Devletleri Teşkilatı’na üye ülkeler kendi aralarındaki ticaret hacmini Birlik dışındaki ülkelerle yaptığı ticaret hacminden düşük tutarsa işimiz çok zor.
Fuardan Ôte
II. Türk Ticaret Fuarı; bangır bangır başta TRT Avaz, Türkiye ve Azerbaycan medyası olmak üzere tüm Türk Dünyası medyasında yer alıyorsa,
Eğer bu fuar “AnewZ” gibi dünyaya hitap eden bir kanalda İngilizce veriliyorsa, Rusça yayın televizyon kanallarında ve yazılı basında yer alıyorsa “Türk Birliği”ni, Türk Devletleri Teşkilatı’nı tüm dünya duyuyorsa, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ismi ve katılımı dünyanın gözü önünde zihinlere kazınıyorsa bu fuar fuar olmaktan çok daha öte, Türk Dünyası adına ticari ve diplomatik bir zaferdir.
III. Türk Ticaret Fuarı Nasıl Olmalı?
Aygün Aliyeva; kurduğu ROK Expo Danışmanlık Şirketi’yle kendi fikri olan bu organizasyonu hayata kendi çabasıyla geçirdi. Ticaret Fuarı fikri daha da geliştirilmeli. Aygün Hanım’a açık çağrımdır, “Türk Dünyasını Turizm ve Yatırım Fuarında da bir araya getirin. Büyük bir eksikliği Türk Dünyası adına gidermiş olursunuz.”
Gelelim Türkiye tarafına, Türkiye tartışmasız “Türk Birliği”nin beyni konumunda. Beyin çalışacak, karar verecek ki bu birlik büyüyecek, ilerleyecek. Türk Ticaret Fuarı lütfen dikkatinizi çeksin yetkililer. Türk, Türkiye Cumhuriyeti’nde yaşayan “Türk”ten ibaret değildir. Haydi buyurun destekleyin III. Türk Ticaret Fuarını, TİKA bugün olmazsa ne zaman? İlgili Bakanlıklar, yerli ve milli markalarımızı teşvik edin, katılsınlar fuara, belki yapacakları bir iş birliği anlaşması sizin onlara vereceğiniz desteğin yüz katı, bin katı olarak devletimize artı olarak geri dönecek. Ekonominin bu derece bozuk olduğu bir dönemde Türkiye’nin Türk Dünyası ülkelerine açılmasından büyük fırsat mı olur? Milli otomobil markamız TOGG neden Türk Devleti Teşkilatına üye ülkelerin sokaklarında olmasın ki? Neyimiz eksik?
Türk Devletleri Teşkilatı, Türk Dünyasının tamamına hitap eden Türk Ticaret Fuarı’nı mutlaka değerlendirmeye almalı ve desteklemeli. Türk Yatırım Fonu, Türk Ticaret Fuarı’nı gör artık. Türk Devletleri, hem Aygün Aliyeva’yı daha güzel fuarlar yapmak için kendi devletleriniz adına hem de fuara katılacak firmalarınızı desteklemek çok zor olmamalı. Bir kişinin kendi çabalarıyla aldığı az destekle bu işi yapması var bir de bu fuarlara Türk Devletleri Teşkilatı ülkelerinin her birinin sahip çıkması var. Bu kadarı bile dünyaya “Türk Birliği”ni duyuruyorsa gerekli destek verildiği taktirde “Turan”ın mührünü Dünya ticaretine vurmak artık hayal değil…"
