ANKARA-BHA
Gaz İhraç Eden Ülkeler Forumu (GECF) tarafından yayımlanan 2025 Gaz Piyasası Raporu’na göre, 2024 yılında küresel doğal gaz tüketimi yüzde 2,5 artışla 4 trilyon 170 milyar metreküpe ulaştı. Bu artış, yıllık bazda 100 milyar metreküplük bir büyümeye karşılık gelirken, son 10 yılın en hızlı genişlemelerinden biri olarak kayıtlara geçti.
Raporda, artışın ekonomik büyüme, sanayileşme, teknolojik gelişmeler, nüfus artışı, kentleşme ve hava koşullarındaki değişimlerden kaynaklandığı ifade edildi.
Asya Pasifik bölgesi talep artışına öncülük etti
Küresel talep artışının yaklaşık yüzde 60’ı Asya Pasifik bölgesinden geldi. Özellikle Çin’in doğal gaz tüketimi bir önceki yıla göre 33 milyar metreküp artarak 430 milyar metreküpe ulaştı. ABD ve Rusya ise tüketime 20’şer milyar metreküplük katkı sağladı. Avrupa’da iki yıllık düşüşün ardından tüketim sabit kalırken, Latin Amerika, Karayipler ve Afrika bölgelerinde sınırlı bir büyüme kaydedildi.
Sektörel bazda elektrik üretimi ve sanayi öne çıktı
Rapora göre, doğal gaz talebindeki artışın büyük bölümü elektrik üretimi ve sanayi sektörlerinden kaynaklandı. Elektrikli ulaşım, sanayide elektrifikasyon ve veri merkezi yatırımları, gazla çalışan elektrik üretiminin artmasına yol açtı. Doğal gaz, düşük fiyatları ve esnek kullanım imkânı nedeniyle sanayi tüketiminde de önemli rol oynadı.
2024-2025 kış sezonunda Kuzey Yarımküre’deki soğuk hava koşulları, ısıtma amaçlı gaz talebini konut ve ticari sektörlerde artırdı. Çin’de LNG yakıtlı kamyon sayısındaki artış da ulaşım sektöründeki gaz tüketimini destekledi.
Ticaret savaşları kısa vadeli talep görünümünü etkileyebilir
Raporda, kısa vadeli enerji ve gaz talebi beklentilerinin, 2 Nisan’da ABD’nin 185 ülkeden ithalata yönelik yüksek tarifeler uygulama kararı sonrası zayıflamaya başladığı belirtildi. Bazı ülkelerin bu karara karşılık olarak misilleme önlemleri alması, küresel ekonomik büyüme beklentileri üzerinde aşağı yönlü riskler oluşturdu. Doğal gaz talebindeki potansiyel etkilerin netleşmesi için daha fazla gözlem gerektiği kaydedildi.
Yatırımlar arama ve üretim faaliyetlerini destekledi
2024 yılında küresel petrol ve doğal gaz arama-üretim yatırımları 625 milyar dolara ulaşarak, salgın sonrası dönemin en yüksek ikinci seviyesi oldu. 2023’te düşük seviyelerde kalan keşif miktarı, 2024’te 420 milyar metreküplük doğal gaz keşfiyle toparlanma gösterdi ancak pandemi öncesi ortalamanın altında kaldı. Aynı dönemde toplam 130 yeni doğal gaz projesi devreye alındı ve bu projelerin yıllık toplam 60 milyar metreküplük üretim kapasitesine ulaşması bekleniyor.
Boru gazı ticareti arttı, LNG ticareti yavaşladı
İki yıl süren düşüşün ardından boru hattıyla yapılan doğal gaz ticareti, 2024’te yüzde 6 artarak 606 milyar metreküpe yükseldi. Buna karşılık, küresel sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) arzı yalnızca yüzde 0,9 büyüyerek son dört yılın en düşük artış oranını gösterdi.
Asya’nın LNG ithalatı yüzde 8 artarak rekor seviyeye ulaştı. Bu artışta Çin ve Hindistan’daki talep, düşen spot LNG fiyatları ve yeni LNG terminallerinin devreye alınması etkili oldu. Avrupa’da ise LNG ithalatı yüzde 18 azaldı. Bu düşüşte yüksek depolama seviyeleri ve artan boru hattı tedariki belirleyici rol oynadı.
LNG kapasitesi ve taşıma maliyetlerinde gelişmeler yaşandı
2024’te küresel LNG sıvılaştırma kapasitesi yıllık 10 milyon ton artış gösterdi. Kongo Cumhuriyeti, Meksika, Rusya ve ABD’de toplam dört yeni LNG projesi faaliyete geçti. Bu gelişmelerle Kongo ve Meksika, LNG ihracatçısı ülkeler arasına katıldı.
Süveyş ve Panama kanallarında yaşanan jeopolitik gerilim ve kuraklık kaynaklı aksamalara rağmen, LNG spot taşıma maliyetlerinde yıl genelinde önemli düşüş kaydedildi. 2024 yılı içinde 70 yeni LNG gemisi hizmete alınırken, bunların büyük kısmı spot charter pazarına yönlendirildi ve bu durum navlun maliyetlerini aşağı çekti.
