HATAY-BHA
İMEAK Deniz Ticaret Odası İskenderun Şube Başkanı Kemal Kutlu, 1926, Kabotaj Bayramı’nın 99’uncu yıldönümü, o günden bugüne Türk denizciliğinin tarihsel gelişimi, mevcut durumu ve hedefleri hakkında önemli değerlendirmelerde bulundu. 1926’da yürürlüğe giren Kabotaj Kanunu ile birlikte Türkiye’nin denizlerdeki egemenliğini kazandığını, 1936 Montrö Sözleşmesi ile bu egemenliğin daha da güçlendiğini vurgulayan Başkan Kemal Kutlu, Atatürk’ün 1937 yılında denizciliği Türk milletinin bir ülküsü olması gerektiğini ve bu alanda kalkınmanın önemini işaret etiğini hatırlattı.
Atatürk’ün aynı zamanda denizciliğin yalnızca bir ulaşım yöntemi değil, aynı zamanda iktisadi bir kalkınma modeli olduğunun da altını çizdiğini kaydeden Başkan Kutlu “Tersane yapımı, gemiler, limanlar, iskeleler, deniz sporları kulüpleri yaparak geliştirin demektedir. Üç tarafı deniz olan bir ulusun sınırlarını halkın kudreti belirler’ demekte, bu şu an gündemimizde olan mavi vatanı tarif etmektedir” diye konuştu.
Denizcilik altyapısının son yıllarda önemli oranda geliştiğini belirten Başkan Kutlu, 1923 de 65.000 DWT olan Türk sahipli gemi filosunun 53 milyon DWT’ye (deadweight ton) ulaştığını ve dünya sıralamasında 11. basamağa yükseldiğini, amaçlarının, ilk 10’a girerek dünya deniz ticaretinden daha fazla pay almak olduğunu kaydetti. Bugün dünyada yıllık 12,5 milyar tonluk yük taşımacılığı gerçekleştiğini ve bunun yaklaşık 530 milyon tonunun Türkiye’de elleçlendiğini aktaran başkan Kutlu, bu yükün 120 milyon tonunun İskenderun Körfezi’nden geçtiğini ifade etti. İskenderun’un konteyner taşımacılığındaki payının hâlâ düşük olduğunu da vurgulayan Kutlu “Söz konusu yükler Türkiye’de 185 adede ulaşan Liman ve İskelelerde elleçlenmektedir. Balıkçı Barınaklarımızın sayısı 385’e ulaşmıştır. 84 adet Yat bağlama yerimiz mevcut olurken, 29 bin tekne bağlama kapasitesine ulaşmıştır” dedi.
Cumhuriyetin ilk yıllarında yalnızca Haliç Tersanesi ile denizcilik altyapısına sahip olan Türkiye’nin bugün 85 tersaneye ulaştığına vurgu yapan Başkan Kutlu, tersane siparişlerinde dünya sıralamasında ülkenin 11-12. sıralarda yer aldığını dile getirirken, gemi inşa pazarının %95’inin Çin, Güney Kore ve Japonya’ya ait olduğunu kaydetti.
Büyük önderin denizlerin her alanında faaliyetlerin genişlediğine de dikkat çeken Başkan Kutlu, 148 yelken kulübü ile gençlerin denizcilikle erken yaşta tanıştığını ve bireysel tekne kullanımı, kaptanlık gibi alanlarda yetiştirildiğini belirterek, “Denizci Ülke, Denizci Millet” misyonuna katkıda bulunduğuna işaret etti.
İskenderun Körfezi’nin sahip olduğu potansiyelin giderek daha iyi değerlendirildiğini belirten Kutlu, bölgede 32 römorkör, 50’yi aşkın kılavuz kaptan ve çok sayıda dalgıç firması bulunduğunu, bu yapıların Türk firmaları tarafından işletildiğini, ayrıca İskenderun ve Ceyhan Liman Başkanlıklarından yılda 5.400 gemi trafiği gerçekleştiğini söyledi. İMEAK Deniz Ticaret Odası Şube Başkanı Kemal Kutlu, bölgelerinde İskenderun da 22, Ceyhan da 7 adet Liman ve İskele, 1 adet Tersane, 6 adet Balıkçı Barınağı bulunduğunu aktardı.
Küresel ticaret hatlarındaki değişimlere de değinen Kutlu, Panama Kanalı’ndaki kuraklık ve Süveyş Kanalı’ndaki güvenlik risklerinin dünya deniz ticaretine olumsuz yansıdığına değinerek “Süveyş Kanalı’nın alternatifinin olmaması, Çin-Avrupa seferlerinde 1 haftalık gecikmelere neden oluyor. Çin-İskenderun seferleri de 20-28 gün arası etkileniyor. Meksika, Atlantik ve Pasifik kıyısına Liman planlayıp iki limanı kara ve demiryolu ile birleştirip, Panama kanalına alternatif çözüm üretmeye çalışmaktadır. Denizcilik sektörü Gemi, Liman, Römorkör, Tersaneleriyle 2050 yılına kadar yeşil dönüşüme geçmesi gerekmektedir. Bu sektör üzerinde önemli bir finans baskısı getirmektedir. Ayrıca Çin’in dünya deniz ticaretindeki artan etkisini de değerlendirirsek; Çin’in büyük limanlara yaptığı yatırımlar ve tersane kapasitesi dünya rekabetinde belirleyici hale geldi” şeklinde konuştu.
Askeri açıdan da denizciliğin stratejik önemine değinen Kutlu, Çin’in yılda 6 uçak gemisi üretebildiğini, buna karşın ABD’nin ancak 6 yılda bir gemi üretebildiğini, bu durumun, askeri alanda da denizcilik üzerinden bir rekabet zemini yarattığını ifade etti.
